غرب را از قرون وسطا رهانیدیم اما خود به قرون وسطا رفتیم

حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی عصر سه شنبه در جمع دانشگاهیان کشور قزاقستان با تاکید بر اینکه اکنون زمان احیای تمدن اسلامی با رشد تفکر علمی و عقلی فرا رسیده، تصریح کرد: اسلام همواره مروج همزیستی علم و دین و ادیان بوده است. وی با اشاره به اینکه همزیستی ادیان مختلف در سرزمین های اسلامی بی نظیر است، گفت: تمدن اسلامی یک تمدن تکفیری و فرقه ای نیست بلکه یک تمدن علمی و فرهنگی است.

رییس جمهوری اظهارداشت: باید سفر علمی را جایگزین سفرهای ماجراجویان به نقطه خشونت خیز منطقه کرد و باید نه تنها با جهان آشتی کرد بلکه جهان را آشتی داد. روحانی با بیان اینکه پیمان شانگهای دوباره ما را در نقطه اتصال شرق و غرب عالم نشانده است، گفت: علم ، شرق و غرب ندارد. ما می توانیم نه فقط انرژی های مادی مانند نفت و گاز و برق و آب را منتقل کنیم بلکه می توانیم علم و فلسفه و فرهنگ و هنر را از شرق به غرب و غرب به شرق منتقل کنیم.

رییس جمهوری با بیان اینکه منطقه ما روزگاری دراز سرزمین دانش و فرهنگ و خرد بود، گفت: جهانی که امروزه به نام آسیای میانه شناخته می شود و در گذشته خراسان بزرگ نام داشت و در جوار ترکستان کهن بود، مرکز پرورش دانشمندان بزرگی شد که اکنون میراث مشترک همه ملت های منطقه بلکه جهان هستند. روحانی ادامه داد: دانشمندانی که امروزه بر سر ملیت آنان میان ملت های منطقه رقابت است، فارغ از ایرانی، ترک، قزاق، ترکمن، تاجیک و ازبک بودنشان، همگی در هوای فرهنگ اسلامی و تحت نفوذ زبان فارسی زیسته اند و اندیشیده اند.

رییس جمهوری با طرح این سوال که چه کسی می تواند ملت ها را از افتخار به فارابی ها، خوارزمی ها، رودکی ها و ابن سیناها محروم کند، گفت: در همین کشور قزاقستان، عکس و نام فارابی بر اسکناس رسمی نقش بسته است و مهمترین و قدیمی ترین دانشگاه قزاقستان «الفارابی» نام دارد.

روحانی اظهارداشت: مهم این است که ما ملت های منطقه روزی متحد بوده ایم؛ نه فقط از نظر سیاسی که از نظر فرهنگی ذیل یک قاره فرهنگی زیسته و بالیده ایم و تمدن ساخته ایم. تمدنی که در فلسفه و الهیات فارابی، در علم و طب ابن سینا، در ریاضیات خوارزمی، در هنر و ادب، رودکی و فردوسی از آن برآمده اند، تمدنی که آسیای میانه مرز شرقی آن و خاورمیانه مرز غربی آن است؛ تمدنی که فارس و ترک و هند و عرب را متحد ساخته و از دل آن، آثار مادی و معنوی بزرگی خلق شده است.

رییس جمهوری با بیان اینکه این منطقه از جهان نه شرق عالم بوده و نه شرق دور و غرب عالم، گفت: این منطقه از جهان همواره پلی میان شرق و غرب بوده است؛ پلی که حکمت مشرقی را به فلسفه مغربی پیوند داده است و عرفان غربی را با اشراق شرقی آشنا کرده است. چه راه ها با زبان فارسی و فرهنگ اسلامی و اندیشه علمی که در این صحراها و دشت ها کوتاه شده است؛ راه شرق به غرب، راه شمال به جنوب، راه علم به دین و راه عقل به شرع .

رییس قوه مجریه با بیان اینکه انسان خردمند هرگز با جزمیت و تعصب سخن نمی گوید و در قضاوت عجله نمی کند، گفت: از تفکر علمی و استدلالی و تجربی، جمود و خشونت به دست نمی یاید و طالبانی گری و سلفی گری و داعش مسلکی برنمی یاید. روحانی با اشاره به اینکه فارابی علم غرب را در شرق زنده کرد، در حالی که غرب در استبداد و انحطاط بود، اظهارداشت: ما در شاهراه جهانیم؛ ما در میانه شرق و غربیم و ما نه شرق ستیز و نه غرب گریزیم.

وی با طرح این سوال که ما از جمع حکمت مشرق و مغرب، حکمت متعالیه ساخته ایم و علم کهن و نوین را به هم رسانده ایم پس چرا اکنون به خشم و خشونت و عصبیت شهره شویم؟ افزود: پاسخ روشن است، ما خرد را فراموش کردیم، علم را از یاد برده ایم، جهان را و علم را غربی و شرقی کردیم. وی ادامه داد: همچنین نقش واسط خود در اشاعه علم را از یاد بردیم و تقلید را بر جای تحقیق نهادیم و تعصب را جانشین تفکر کردیم و دیگر فارابی ها و خوارزمی ها نیافریدیم؛ غرب را از قرون وسطای آن، رهانیدیم اما خود به قرون وسطی رفتیم. اکنون نوبت احیای تمدن اسلامی با رشد تفکر علمی و عقلی است.